Những ngã rẽ làm đẹp hành trình

Chào bạn, bạn đang đọc series những câu chuyện thực tế trên hành trình khởi nghiệp kinh doanh chuyên môn tự do của một Cố vấn Chiến lược và Đào tạo. Đây là bài số 2. Ở bài trước, mình đã kể bạn nghe về những khởi đầu non dại của mình trên hành trình khởi nên sự nghiệp riêng. Tất nhiên, đó là một con đường dài và khó đi. Chẳng có gì chắc chắn sẽ mang bạn đến thành công ngoại trừ việc bạn thấu hiểu bản thân mình.

Đúng vậy! Khởi nghiệp là một hành trình khám phá và thấu hiểu bản thân đến tận cùng.

Bạn vẫn chưa tin sao? Để mình kể bạn nghe về những lần lênh đênh, những khúc cua ngoặt hết cỡ của mình chứng minh nhé!

Có lần, mình và em trợ lý trao đổi gì đó về nội dung bài viết, trong đó có một số chỗ mình còn băn khoăn. Khi đó, em trợ lý trả lời thế này:

• Em thấy đoạn đó không phải là chị, chắc do em gặp chị lúc chị ngời ngời tự tin vào chính mình. Năng lượng đó khiến em thích mê.

Ồ, lâu rồi mình không nghe một câu nhận xét trực diện như vậy! Hóa ra đó là cảm nghĩ của người đối diện về mình.

Ngẫm lại, để có được phong thái “ngời ngời” mà mọi người thấy của ngày hôm nay, sự tự tin của mình đã trải qua nhiều lần lên xuống như đồ thị hình sin. Có khi lên đến đỉnh, cũng có lúc chạm tận đáy, khi mình quên ghi nhận và mất niềm tin vào bản thân mình.

1. Ngã rẽ đầu tiên - Từ chối ước mơ

Bước vào năm nhất Đại học, ngoài việc học tập, mình năng nổ tham gia các hoạt động của khoa. Với tính cách cởi mở, dễ gần, mình nhanh chóng kết giao với các bạn lớp khác và các anh chị khóa trên. Với thành tích học tập tốt, các bài thuyết trình nổi bật, những bài biện luận thao giảng, lại năng nổ góp mặt trong các chương trình của khoa, mình được nhiều thầy cô và các bạn học biết đến.

Không chỉ hoạt động trong trường của mình, mình còn lấn sân sang trường của nhỏ bạn thân. Lớp học của nhỏ cũng không thiếu mặt mình. Bạn bè nhỏ trở thành bạn bè mình, từ sân trường đến cả sân bóng rổ…

Sau này khi nhìn lại, mình chẳng hiểu sao bạn bè của mình có cả sinh viên Nhân Văn, Y Dược, Mỹ Thuật,... hay cả Sân Khấu Điện Ảnh - trường của người iu cũ. 🙂

Bên cạnh nhân dạng của một sinh viên tiêu biểu với thành tích học tập và hoạt động tốt, mình còn là một cô gái chăm chỉ, làm việc hết mình.

Ngay từ năm nhất, mình đã cùng nhóm bạn tham gia làm cộng tác viên dịch và đặt tên phim của công ty Thiên Ngân Galaxy.

Những năm sau đó, mình đi dạy gia sư, kèm các em bé tiểu học làm văn.

Thời sinh viên của mình đã từng rực rỡ như thế! Đây cũng là khoảng thời gian mình tràn đầy tự tin, toát lên sức sống của tuổi trẻ, của những năm tháng vui tươi đầy màu sắc.

Nguồn: Unsplash

Sau quãng thời gian 4 năm Đại học với nhiều mối quan hệ và trải nghiệm đã được tích lũy cho bản thân, những biến động trong cuộc sống của mình bắt đầu…

Là người năng nổ, ngay khi vừa tốt nghiệp Đại học (còn chưa có bằng chính thức), mình ứng tuyển vào vị trí Trợ lý Phó Tổng Giám Đốc Ngân hàng “Biển” (tạm dịch tên ngân hàng như vậy nha!).

Chắc các bạn thắc mắc vì sao học Sư phạm lại đi xin vào Ngân hàng, lại còn chọn vị trí đầy thách thức như vậy đúng không?

Bởi mình tự tin! Tự tin vào kỹ năng giao tiếp của mình. Tự tin vào tư duy và độ nhạy bén của mình. Tự tin vào sự chỉn chu và biết cách xây dựng hình ảnh để gây ấn tượng với người đối diện.

Hơn nữa, đối với mình, để thuyết phục nhà tuyển dụng chọn mình thì bằng cấp chỉ là một phần, phần quan trọng hơn chính là kỹ năng. Thế nên, mình ứng tuyển công việc mình thích chứ không phải công việc theo ngành học.

Đáp lại sự tự tin đó là thông báo chính thức Đậu phỏng vấn của ngân hàng. mình được anh Phó Tổng Giám Đốc chọn trong hàng chục ứng viên vì: “Em có tư duy tốt nhưng cần người định hướng.”

Nhưng,...

Mình từ chối công việc, vì nhiều lý do.

Đó chính là khúc cua thứ nhất mà mình bẻ lái riêng cho mình.

2. Ngã rẽ thứ hai - Dấn thân và Thất bại

Thời gian sau đó, mình tạm thời chưa xin việc tiếp dù vẫn ngó nghiêng những công việc nào thích hợp. Lúc này, mình đi học thêm các kỹ năng mềm, học Tiếng Anh, học đàn Piano, tham gia các hoạt động từ thiện, chương trình xã hội…

Vì là người có nhiều sở thích nên ít khi mình cảm thấy nhàm chán. Mình luôn nghĩ ra thứ gì đó để làm mình vui, học gì đó để phát triển bản thân. Có lẽ, đây cũng là động cơ khởi đầu cho mọi công việc của mình.

Là một người thích chia sẻ, trong một lần nói về cách hành xử của trẻ em và các phương pháp giáo dục hiện tại, mình nêu góc nhìn và những quan sát của mình với chị giáo viên Piano.

Hai chị em đồng nhất quan điểm, thấy thương cho tụi nhỏ với nền giáo dục khuôn mẫu, cứng nhắc, không được tự do sáng tạo và phát huy các kỹ năng mềm. Bọn trẻ chỉ chăm chăm học những bài học ở trường, cô giáo bảo vuông thì học sinh không được nói tròn. Nhưng, nếu cứ lớn lên như vậy thì thật sự lãng phí tiềm năng của các em ấy.

Nguồn: Unsplash

Mình muốn làm điều gì đó giúp trẻ em được trải nghiệm, được tự do sáng tạo, phát huy trí tưởng tượng phong phú, để cảm xúc và tâm hồn không bị thui chột.

Vậy là, ý tưởng nảy ra.

Mình và chị thành lập Câu lạc bộ sinh hoạt cho cha mẹ và trẻ em, để trẻ em được chơi theo kiểu “Messy Play” để chúng tự do làm điều mình thích dựa trên những nguyên liệu giản đơn, có sẵn và quen thuộc.

Những năm đầu 2010, tại Hà Nội, hiếm có câu lạc bộ, tổ chức hay trường học nào tạo không gian cho trẻ phát triển các kỹ năng mềm như vậy.

Mình hào hứng bắt tay vào xây dựng câu lạc bộ và chuẩn bị nội dung, tài liệu dạy. Sau khi nghiên cứu, tìm hiểu, mình đã email cho các tổ chức về Messy Play ở các nước tiên tiến để hỏi chương trình.

Hàng loạt các công việc cần làm khi khởi nghiệp:

• Xây dựng cơ cấu tổ chức.

• Kế hoạch tài chính, trả lương.

• Phân chia nhiệm vụ, công tác nhân sự.

• Kế hoạch truyền thông, Marketing.

• Chuẩn bị cơ sở vật chất, nguyên liệu.

• Quy trình tổ chức lớp học, đón tiếp cha mẹ và bé.

• Mua sắm, bảo quản nguyên vật liệu.

…

Rất nhiều thứ cần làm để duy trì và phát triển business vào những ngày đầu khởi nghiệp.

Một cô gái 21 tuổi, mang trong mình lý tưởng tốt đẹp: Giúp cho trẻ em phát triển toàn diện về kỹ năng và tâm hồn, giúp cha mẹ gắn kết thấu hiểu con cái thông qua việc chơi với con. Mình làm việc hết mình, mỗi ngày 16-18 tiếng, không quản nắng mưa.

Vậy là một năm chuẩn bị, truyền thông và hoạt động của câu lạc bộ trôi qua nhanh chóng. Khách hàng biết đến CLB nhưng còn ít. Mỗi lần tổ chức lớp, số lượng đăng ký thưa thớt, chưa đến 10 người.

Quan sát thêm, mình thấy rằng ý tưởng của mình còn quá mới, nên chưa nhiều người biết về nó. Thời điểm đó, không có nhiều người tìm những giải pháp cải thiện mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái, cũng không nhiều người tìm các lớp sinh hoạt kỹ năng để con được phát triển sự sáng tạo tự do.

Cũng có khách hàng yêu thích chương trình của chúng mình, nhưng số lượng ít ỏi hoặc chúng mình chưa truyền thông chạm được đến đúng tệp khách hàng, cũng chưa khơi gợi được nhiều nhu cầu trên thị trường.

Nguồn tài chính dần cạn kiệt. Mình không có thu nhập thêm, khoản tiết kiệm cá nhân đổ vào business cũng ngày càng giảm dần.

Mình cho rằng mình còn thiếu kinh nghiệm, kiến thức để phát triển kinh doanh, thiếu mối quan hệ để mở rộng độ ảnh hưởng, thiếu rất nhiều thứ để giúp business phát triển… Và mình quyết định dừng dự án để tìm công việc trong công sở nhằm học thêm kỹ năng.

Đây là khúc cua thứ hai.

Khúc cua này để lại trong mình nhiều day dứt. Cho đến mãi sau này, mình vẫn nghĩ về nó. Khi đã trải qua nhiều công việc, phát triển về mặt tư duy và kỹ năng nhiều hơn, mình hiểu rằng: Không chỉ mắc lỗi sai trong kinh doanh mà phương thức tìm giải pháp bù đắp “những cái thiếu” của mình cũng chưa đúng.

3. Ngã rẽ thứ ba - Nhận diện cuộc sống mình mong muốn

Sau khi dừng dự án, mình vào làm tại Ngân hàng “Giàu có” (lại tạm dịch vậy nhé). Tại đây, mình làm ở nhiều vị trí, nhiều bộ phận, tham gia vào các dự án chuyển đổi, phát triển kinh doanh.

Mình học được nhiều kỹ năng cả cứng cả mềm, hiểu thêm về cách xây dựng quy trình, chính sách, biết cách tạo ra những chương trình, sự kiện bán hàng, kết nối đối tác. Mình cũng rèn luyện thêm khả năng đào tạo, chia sẻ về sản phẩm từ hội sở cho các chi nhánh, có thêm kỹ năng kết nối, làm việc với các bộ phận, đơn vị khác nhau cũng như bổ sung thêm góc nhìn về công việc và con người trong lĩnh vực tài chính ngân hàng…

Mọi việc dường như đang diễn ra đúng với mong muốn ban đầu - mở rộng mối quan hệ và nâng cấp kỹ năng. Nhưng, càng ngày mình càng đi xa ước mơ thực hiện dự án giáo dục của mình.

Cuộc sống “9 to 5”, 6 ngày 1 tuần, diễn ra liên tục trong 5 năm. Hàng ngày cắp túi đi làm, mỗi ngày diện một bộ váy xinh đẹp, mỗi trưa tụ tập nói cười ăn uống cùng đồng nghiệp, mỗi năm phấn đấu lên từng bậc từ chuyên viên đến Senior, mỗi dịp lễ tết lại nhận thưởng này, quà kia.

Trong công việc lại quen thêm người giỏi giang, người dễ thương, người thông minh, người sắc sảo, người ghê gớm, người khó tính…. Có những tình bạn nơi công sở, kể cả bạn đời tại đây. 😀

Cũng vui!

Nhưng, cũng có những tranh đấu, những lời nói xấu xì xào, những đè nén áp lực, cả những lời mỉa mai ganh ghét…

Mình bắt đầu cảm thấy mệt mỏi. Bởi với một người ưa tự do, sống thẳng thắn và chân thật, mình thấy mình dần trở nên ngột ngạt trong môi trường công sở với những bộ mặt giả tạo, những lối sống lắt léo.

Đôi khi mình cảm thấy mình lạc lõng giữa đám đông nói cười. Có những khi chán nản không muốn tiếp xúc với ai. Có những ngày chỉ muốn kiếm cớ để không đến chỗ làm. Có những lần cảm thấy gò bó, không được tự chủ thời gian của mình.

Đó không phải là cuộc sống mình muốn.

Mình nhớ về mình của ngày xưa, của ước mơ từ những ngày còn ngồi trên ghế nhà trường về một cuộc sống: Tự do làm điều mình thích, tự chủ trong mọi quyết định và thoải mái xếp đặt thời gian theo ý muốn.

Nói là làm, mình quyết định nghỉ việc.

Đây là khúc cua thứ ba.

Nguồn: Unsplash

Nhiều người xung quanh khuyên can, bạn thân giận dỗi, cho rằng mình không ổn định, bỏ công việc nhiều người mơ ước với lương thưởng và vị trí tốt để đi ra ngoài “lang thang”.

Nhưng mình biết mình cần gì, muốn gì. Mình sẵn sàng từ bỏ cái gọi là “ổn định” mà không mang lại sự thoải mái từ bên trong để tìm kiếm thứ thực sự thuộc về mình.

Lại nói, từ trước đến nay mình luôn tin vào bản thân mình, tin vào những quyết định của mình, tin rằng chỉ có mình mới hiểu mình nhất.

Mình vốn hay tự vấn bản thân để đào sâu suy nghĩ xem mình thực sự muốn gì, muốn trở thành ai, muốn có cuộc sống như nào.

Mình vốn đề cao cảm nhận cá nhân, muốn làm điều mình thấy thoải mái, muốn giao lưu với người cùng tần sóng, muốn ở cạnh người cho mình cảm giác an toàn khi sống thật là chính mình.

Mình không thỏa hiệp với những gì đi ngược quan điểm và giá trị sống của mình.

Đôi khi, mình cứng nhắc với lý lẽ của bản thân. Nhưng đó là điều mình tin tưởng, không dễ gì thay đổi.

Trên hết, mình tin vào chính mình!

4. Những đoạn đường quanh co - Muôn nẻo lập nghiệp

Sau khi nghỉ việc ở Ngân hàng, mình khởi nghiệp thêm vài lần, thử thách bản thân trong nhiều lĩnh vực: Một lần kinh doanh đồ uống, hai lần kinh doanh cửa hàng hoa, bán hàng online sản phẩm cho sức khỏe…, kết hợp với những người bạn khác nhau với mục tiêu cuối cùng là hướng đến sự tự do.

Các dự án này vì nhiều lý do, đều thất bại. Số tiền mình kiếm được và bỏ ra cho khởi nghiệp chắc đến cả tỷ - cứ thế không cánh mà bay.

Mình xoay xở từ định hướng này qua công việc khác. Dù thất bại liên tiếp nhưng chưa bao giờ mình từ bỏ, chưa bao giờ cạn kiệt ý tưởng và nhiệt huyết với một lòng quyết tâm: Tìm ra con đường phù hợp cho mình.

Nhưng… càng làm càng thụt lùi, càng lạc lối.

Mìn loay hoay, chật vật trong chính niềm tin và con đường mình chọn: Từ bỏ cái gọi là ổn định để tìm kiếm lý tưởng riêng.

Khi nhìn bạn bè có công việc ổn định, thăng chức, tăng lương, thế hệ kế cận dần phát triển, nhiều bạn trẻ xuất sắc, giỏi giang được vinh danh, mình không khỏi chạnh lòng mà tự hỏi: Mình đang ở đâu? Mình đang làm gì? Tại sao mình vẫn chưa có gì trong tay?

Mông lung!

Mình không biết mình phải làm gì tiếp theo.

Mình sai ở đâu?

Lẽ nào mình đã sai khi cho rằng: Chỉ cần mình quyết tâm, cái gì cũng làm được?

Mình có thông minh nhanh nhẹn như mọi người nhận xét thật không? Hay mọi người nhận xét sai rồi?

Mình phải làm gì để tìm được con đường mình muốn bây giờ?

Ai có thể giúp mình chỉ ra điều phù hợp với mình đây?

Mình cần học từ ai để xây dựng con đường mình muốn?

…

Hàng loạt câu hỏi bủa vây lấy mình trong một thời gian dài.

Nhưng vốn gan lì, lại thêm tính cách bướng bỉnh - đã muốn phải làm bằng được, mình tiếp tục đứng lên và khởi nghiệp. Lần này mình không từ bỏ, vẫn quyết tâm tìm kiếm con đường và phương pháp để có thể đạt được ước muốn: Làm một công việc yêu thích, phù hợp tính cách, tự do và tự chủ.